سنجـد (غبیرا) گیاهی درختی است از خانواده سنجدیان که در آب و هوای معتدل می‌روید. برگ‌های باریک و مخملی شکل و میوه‌هایی قهوه‌ای رنگ و خوراکی دارد که از هستهٔ آن در تهیهٔ برخی داروها استفاده می‌شود. سنجد را در مناطق گوناگون ایران به نام‌های دیگری می‌نامند؛ در کردستان آن را «سرین چک»، در آذربایجان «ایده- ایکده» در اطراف تهران «پستانک» و در اصفهان «غبیده بادام» گفته می‌شود. در کتب سنتی با نام‌های «چوب‌دانه، نُقد، بُل» نام برده شده‌است. این درخت را می‌توان به فراوانی در شهرستان‌های جنوب خراسان و قهستان و منطقه اقلید دید.

سنجد به سرمای سخت زمستان مقاوم است، لیکن گرمای شدید تابستان را نمی‌پسندد. شکل برگ سنجد شبیه برگ درخت بید و زیتون، دراز، کرک‌دار، براق و متناوب می‌باشد. پشت برگ‌ها نقره‌ای‌فام و دارای دمبرگ کوتاه است. میوه سنجد سته خوراکی است با مزه تقریباً ترش، شیرین و کمی گس به شکل بیضوی، گوشت‌دار، شبیه زیتون به رنگ زرد نارنجی مایل به قرمز. سنجد از نظر غذایی کم‌کالری و طبیعت آن سرد و خشک و یبوست‌آور است.

سنجد جزو معدود گیاهانی است که تمام بخش‌های آن از جمله چوب، برگ، میوه و ریشه، قابل استفاده هستند.

سنجد میوه گیاهی به نام Elaeagnus angustifolia است که بیشتر در آسیای غربی و میانه، ایران، افغانستان، قزاقستان و ترکیه کشت می‌شود و به تازگی کشت آن در شمال آمریکا رواج پیدا کرده است.

گیاه سنجد درختچه‌هایی خاردار به طول تقریبی 5.7 متر هستند که در اوایل تابستان میوه می‌دهند. سنجد خواص دارویی فوق‌العاده‌ای دارد که در این گزارش به برخی از این خواص اشاره شده است.

خواص سنجد در درمان آرتروز و درد مفاصل

پودر سنجد در درمان آرتروز و درد مفاصل، به ویژه در ناحیه زانو موثر است.

خواص سنجد در درمان سرماخوردگی

روغن سنجد و میوه آن یک معجون بی‌نظیر در درمان انواع سرماخوردگی محسوب می‌شود و علایم برونشیت را کاهش می‌دهد.

سرشار از انواع ویتامین‌ها

سنجد حاوی ویتامین‌های A، C ، E و دیگر ترکیبات زیستی فعال است.

خواص سنجد در درمان سرطان

ترکیبات موجود در سنجد رشد سلول‌های سرطانی را معکوس می‌کند.

آب گیاه سنجد باعث کاهش تب می‌شود
در کاهش درد موثر است
خواص ضد التهابی دارد
گیاهی با خواص آنتی اکسیدانی قوی است
خواص سنجد : در درمان کولیت موثر است
به بهبود زخم‌های چرکی کمک می‌کند
باعث بهبود عملکرد قلب می‌شود
در درمان اسهال موثر است
جزو معدود میوه‌هایی است که دارای اسیدهای چرب غیر اشباع است
چوب درخت سنجد یک منبع سوخت گرانبها است
از برگ درخت سنجد و ریشه آن در صنعت عطر و خوشبوکننده استفاده می‌شود
صمغ درخت سنجد کاربرد گسترده‌ای در کارخانه‌های تولید پارچه دارد
باعث تثبیت اکسیژن در محیط زیست می‌شود
خواص سنجد : باعث تقویت معده می‌شود
در درمان خارش پوست موثر است

بهترین اثر سنجد،‌ رفع کمبود ویتامین C بدن است و خوردن آن، ‌از ورود عفونت به بدن پیشگیری می ‌کند

* سنجد دارای خاصیت آنتی اکسیدانی قوی می‌ باشد.
* خاصیت ضد التهابی دارد.
* ضد اسهال و قابض است. جوشانده برگ سنجد، بهترین دارو برای اسهال کودکان است.
* پودر هسته ی سنجد در درمان التهاب ‌های حاد و مزمن کاربرد دارد و آرتروز را درمان می‌ کند.
* خواص سنجد : ضد تب و درد است.
* بادشکن و مقوی قلب است و سردرد را تسکین می ‌دهد.
* پودر هسته آن غضروف ساز بوده و جهت ترمیم مفاصل و کمردرد میتوان آنرا با شیر میل کرد
* از گل آن برای التیام زخم‌ استفاده می ‌شود.
* کم کالری و مقوی معده است.
* خواص سنجد : سنجد پخته شده در روغن زیتون، درد مفاصل و خارش پوست را درمان می‌ کند و برای رشد مو مفید است.

سنجد در احادیث

گوشتش گوشت می آورد، استخوانش استخوان می رویاند و پوستش پوست آور است. کلیه ها را گرم و معده را دباغی می کند و ایمن از بواسیر و ادرار قطره قطره است. ساق ها را نیرو می بخشد، جذام را ریشه کن می کند و برای تب سودمند است

* پودر هسته ی سنجد در درمان التهاب ‌های حاد و مزمن کاربرد دارد و آرتروز را درمان می‌ کند.

شیر و سنجد

تعدادی سنجد تازه را بهمراه پوست و گوشت وهسته آن را بوسیله آسیاب برقی بصورت پودر در بیاورید.یک تا سه قاشق غذا خوری از پودر را داخل یک لیوان شیر تازه  بریزید و بوسله یک قاشق غذا خوری عسل آنرا شیرین کنید و به عنوان یک وعده غذایی یا یک میان وعده میل کنید. این ترکیب در درمان پوکی استخوان و درد مفاصل مخصوصا زانو درد موثر است.